کد مطلب:47333 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » قرآن

در مورد تقوا و حق آن، كه در آيهاي از قرآن ميفرمايد: حق تقوا را رعايت كنيد، منظور چيست؟

الف ـ تقوا در اصل وقويَ و اسم مصدر از فعل اتّقي از مادة وقايه است. واژة تقوا در لغت به معناي انجام كاري براي در امان ماندن از خطري است.

تقوا در قرآن عامل سعادت و رستگاري انسان معرفي شده و رعايت آن، مورد تأكيد فراوان قرار گرفته است. تقوا در بينش قرآني آن است كه آدمي از خطري كه از فعل اختياري خود او نشأت ميگيرد و متوجه سعادت ابدي اوست، بترسد و كاري كند كه از آسيب آن در امان ماند; بنابراين در تقوا ويژگيهايي ملحوظ است: 1. خطر پرهيز شده، ازناحيه فعل اختياري خود شخص است; 2. آن خطر متوجه سعادت ابدي انسان است; 3. شخص در حقيقت از خداوند ميترسد و در برابر او تقوا ميورزد.(ر. ك: اخلاق در قرآن، آيت الله مصباح يزدي، ج 1، ص 53 و 54، انتشارات پارسايان، قم.)

ب ـ در آية 102 سورة آل عمران آمده است كه حق تقوا، آخرين و عاليترين درجه پرهيزگاري است كه پرهيز از هرگونه گناه و عصيان و تعدّي و انحراف از حق را شامل ميشود; از اين رو، در تفسير درالمنثور از پيامبر9 و در تفسير عياشي و معاني الاخبار از امام صادقنقل شده كه در تفسير حق تقوا فرمودند: حق تقوا و پرهيزگاري اين است كه پيوسته اطاعت فرمان او كني، و هيچ گاه معصيت ننمايي; همواره به ياد او باشي و او را فراموش نكني، و در برابر نعمتهاي او شكرگزار باشي و كفران نعمت او ننمايي.

بديهي است انجام اين دستور، همانند همة دستورهاي الهي، به ميزان توانايي انسان بستگي دارد; از اين رو آية فَاتَّقُواْ اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُم;(تغابن،16) تا آن جا كه توانايي داريد، پرهيزگاري پيشه كنيد. از همة انسانها ميخواهد كه خويشتن را به آن مرحلة عالي كه در آية 102 سوره آل عمران آمده، برسانند.(ر.ك: تفسيرالميزان، علامه طباطبايي (ره)، ج 3، ص 420، نشر اعلمي، تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 3، ص 27. دارالكتب الاسلاميه.)